Đối chiếu lịch sử Hoàn_Châu_cách_cách

Dùng sai danh hiệu

Trong các tác phẩm văn học, điện ảnh, truyền hình lấy bối cảnh Thanh triều vào thế kỉ 20, danh hiệu ["Cách cách"] bị hiểu nhầm do sự thông dụng và đặc trưng của nó, nên thường được hiểu thành: [Danh hiệu dành cho con gái Hoàng đế nhà Thanh theo tiếng Mãn].

Tuy nhiên, sự thực chứng minh hoàn toàn khác hẳn. Con gái Hoàng đế triều Thanh, tức Hoàng nữ, tùy thân phận con vợ cả (do Hoàng hậu sinh ra) hay con vợ lẽ (Phi tần sinh ra) mà được phong làm Cố Luân Công chúa hoặc Hòa Thạc Công chúa, triều Thanh thậm chí có lệ nếu con gái Thân vương Tông Thất được đưa vào cung nuôi thì cũng dùng lễ Hòa Thạc Công chúa mà đãi ngộ. Bộ tiểu thuyết và phim truyền hình Hoàn Châu Cách cách vẫn khiến hiểu lầm này tồn tại rất lâu. Trong bộ tiểu thuyết và bộ phim này, Càn Long phong cho Tiểu Yến Tử - con gái riêng của mình, làm [Hoàn Châu Cách cách; 还珠格格] như một danh hiệu dành cho Hoàng nữ. Theo nguyên tác, sau khi Hạ Tử Vy được xác định là con gái của Càn Long, được phong làm [Minh Châu Cách cách; 明珠格格], còn Tiểu Yến Tử từ [Hoàn Châu Cách cách] bị đổi thành [Hoàn Châu Quận chúa; 还珠郡主]. Trong khi căn cứ chế độ tước hiệu triều Thanh, "Cách cách" mà một phiên âm Mãn ngữ của tước hiệu "Quận chúa".

Đối chiếu với pháp độ nhà Thanh đã trình bày ở trên, việc sử dụng danh xưng "Cách cách" của Quỳnh Dao hoàn toàn không phù hợp tính lịch sử. Đến khi Tân Hoàn Châu Cách cách tiến hành, biên kịch mới điều chỉnh cho đúng.

Nguyên hình nhân vật

Nguyên hình của nhân vật Tiểu Yến Tử, được Quỳnh Dao dựa trên một truyền thuyết về Công chúa phần (公主坟; nghĩa là "Mộ công chúa"). Cái mộ này rất nổi tiếng ở Bắc Kinh, tọa lạc ở ngoài khu vực Phục Hưng môn kiều (复兴门桥), Tây Thành, Bắc Kinh. Căn cứ theo hồi ức của Quỳnh Dao, năm 1997, bà đến Bắc Kinh đi ngang qua khu vực "Công chúa phần" và lấy cảm hứng viết lên Hoàn Châu cách cách. Bà chia sẻ:

还珠格格这个故事的灵感,来自北京的地名公主坟。我到过北京很多次,对北京的地名和巷名很感兴趣,因为它很写实。例如帽儿胡同像帽子,狗尾巴胡同像狗尾。看到名字就可以想象它的地形。可是北京有个地区叫公主坟就非常奇怪了。和一些朋友谈起,才知道这个地名有个传说:相传,在乾隆时期,乾隆收了一个民间女子作为义女,封为格格。这位格格去世后,因为不能葬在皇家祖坟,所以就葬在公主坟这个地方。当然,那时的公主坟还是一片荒烟蔓草,是个很偏僻的地方,这个地方因为有幸葬了一个公主,从此就叫公主坟,一直沿用到今天。

.

Cái linh cảm mà tôi viết nên "Hoàn Châu cách cách", là khi đến thâm địa danh Mộ công chúa ở Bắc Kinh. Tôi đến Bắc Kinh rất nhiều lần, đối với địa danh cùng vài con phố nổi tiếng tại nơi đây cảm thấy thực hứng thú, nên có ý tả thực. Ví dụ "Mạo Nhi hồ đồng" nhìn giống cái mũ, "Cẩu Vĩ Ba hồ đồng" nhìn giống cái đuôi chó, nhìn đến tên gọi là có thể tưởng tượng đến địa hình được ngay. Nhưng mà ở Bắc Kinh có khu vực được gọi là "Mộ công chúa", thập phần kỳ quái.

Sau khi hỏi vài người bạn, địa danh này có một truyền thuyết: Tương truyền, ở thời kỳ Càn Long, Càn Long Hoàng đế nhận một Dân gian nữ tử làm Nghĩa nữ, phong làm Cách cách. Vị Cách cách này sau khi qua đời, bởi vì không thể táng ở Hoàng lăng kề gần tổ tiên, cho nên liền táng ở đây. Vùng đất này khi trước cực kỳ hẻo lánh, cỏ cây xum xuê, bởi vì có được vinh hạnh làm chỗ táng của Công chúa mà biến thành "Mộ công chúa", luôn được sử dụng cho tới ngày nay.

— Quỳnh Dao chia sẻ về cảm hứng viết nên "Hoàn Châu cách cách"

Về mộ phần này, từ năm 1965, những chuyên gia đã xác định rõ, hai vị được táng ở trong đều là con gái của Gia Khánh Đế, là Trang Kính Hòa Thạc Công chúa (con gái Hòa Dụ Hoàng quý phi) cùng Trang Tĩnh Cố Luân Công chúa (con gái Hiếu Hòa Duệ Hoàng hậu). Cả hai là Hoàng nữ chính thống. Nguyên nhân có mộ này cũng là vì Hoàng lăng rất ít khi hạ táng thành viên Hoàng thất trưởng thành, bất kể Hoàng tử hay Hoàng nữ, khi có gia tộc riêng hay có gia thất riêng, đặc biệt là có con cháu, thì càng được chọn đất ở nơi khác và xây làm quần thể an táng ở chỗ đấy, việc hai vị Hoàng nữ được táng ở đây là theo lẽ thường. Trước khi khảo nghiệm năm 1965 tiến hành và Quỳnh Dao biết đến, mộ phần này thường được cho là an táng Khổng Tứ Trinh - một Nghĩa nữ của Hiếu Trang Văn Hoàng hậu và được đặc cách phong làm Hòa Thạc Công chúa.

Đối với việc thông tin tác phẩm của mình cùng lịch sử có sai lệch, Quỳnh Dao thẳng thắng bày tỏ:

  • 我不是一个历史学家,《还珠格格》是个完全杜撰的故事,书中牵扯的人物,也充满了我个人的想象力。请读者们千万不要把这部小说和‘历史’混为一谈
  • "Bản thân tôi không phải nhà nghiên cứu sử. 《Hoàn Châu cách cách》 chỉ hoàn toàn do tôi tưởng tượng hư cấu theo ý mình, các nhân vật tính cách ra sao cũng đều là tôi thêm thắt, thỉnh độc giả đừng xem là tư liệu lịch sử".